مهدی اخوان ثالث در كلام امام خامنه‌ای

مهدی اخوان ثالث در كلام امام خامنه‌ای

بهترین شاعر نیمایی زمان خودش

شعرش را خیلی می‌پسندیدم

در شعر نو، دو، سه نفر بودند كه شعرهایشان را خیلی می‌پسندیدم. یكی از آنها «اخوان» بود. ما با «اخوان» آشنا بودیم و شعرش، شعر بسیار برجسته‌ای بود. یكی دو نفر دیگر هم هستند كه دوست ندارم از آنها اسم بیاورم. كسانی بودند كه آن وقت در زمان جوانی ما، جزو اساتید و برجسته‌های شعر نو بودند و به اعتقاد من اینها از خود «نیما یوشیج» بهتر شعر نو می‌گفتند. اگر چه او شروع كننده‌ی این راه بود؛ اما به نظر من اینها از او بهتر و پخته‌تر و برجسته‌تر شعر می‌گفتند. البته صفای «نیما یوشیج» را هیچكدامشان نداشتند؛ نه اخوان داشت، و نه آن یكی، دو نفر دیگری كه من از ایشان اسم نیاوردم.
نیما یوشیج – برخلاف آن چیزی كه می‌گفتند – مردی متدیّن بود. مرحوم «امیری» با «نیما یوشیج» از نزدیك دوست بود. او برای من نقل می‌كرد و می‌گفت «نیما یوشیج» آدم متدیّنی است. او به شعر سنّتی هم علاقه‌مند بود؛ منتها این سبك را هم می‌پسندید. البته می‌دانید كه ایشان این سبك را هم از اروپاییها گرفته بود. اصلاً سبك شعر نوِ ما، سبك ابتكاری به معنای حقیقی نیست؛ سبك شعر اروپایی است، با خیلی از خصوصیاتی كه آن شعرها دارد. حتّی سبك جمله‌بندی انگلیسی، در شعر نوِ فارسی ما گرته‌برداری شده است.^۲

شاعری برجسته

در شعر نو، دو، سه نفر بودند که شعرهایشان را خیلی می‌پسندیدم. یکی از آنها «اخوان» بود. ما با «اخوان» آشنا بودیم و شعرش، شعر بسیار برجسته‌ای بود.

…

شما از انفصال شعر کنونی و نثر کنونی با شعر دوره‌ی قبل از خود صحبت می‌کنید. ما در همان دوره‌ای که آن شاعرِ فرضاً برجسته این شعر را گفته، ممکن است ده نفر شاعر دیگر داشته باشیم که همان برجستگی را، یا بهتر از آن را داشته باشند. حالا آن شاعری که مورد نظر من بوده – که نمی‌خواستم اسمش را بیاورم و نمی‌آورم – شعرش در دانشگاه نیاید، اما شعر «اخوان» بیاید. که فکر نمی‌کنم از لحاظ نشان دادن رتبه‌ی شعر دوره‌ی قبل، بالاتر از همه باشد. «اخوان» با من دوست بود. هم زمان ریاست جمهوری با من یک نوع ارتباط رقیق داشت و هم بعد از ریاست جمهوری – این آخری که از یک سفرِ ظاهراً یکساله به اروپا، برگشته بود – نامه‌ای به من نوشت و شعری گفت و بعد هم از دنیا رفت. بنابراین، «اخوان» اشکالی ندارد. واقعاً چه لزومی دارد که ما به سراغ این‌که کاملاً می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد، نرویم؟ یعنی این‌طور می‌خواهم بگویم که الان ضرورتی وجود ندارد؛ اگرچه من هیچ ایرادی نمی‌بینم که اگر حقیقتاً ما الان شاعر بزرگی داریم، شعرش مورد استفاده‌ی دانشجو قرار گیرد و از لحاظ علمی رویش کار شود. من هیچ این را ممنوع نمی‌دانم؛ لااقل از نظر من ممنوع نیست. این‌که برنامه‌ها چگونه است، اطّلاعی ندارم؛ لیکن چنین شاعری به این شکل واقعاً من سراغ ندارم.^۳

پی‌نوشت‌هاــــــــــــــ