پرسش:
فلسفه بوسيدن ضريح امامان و تبرك كردن اشياء چيست؟
پاسخ:
پيامبر و امامان بدان جهت كه بندگان شايسته‌ي خداوند هستند، سزاوار احترام و محبت هستند.
احترام و ابراز ارادت به آنان، بدان جهت نيست كه براي آنان در مقابل خدا، مقام و ارزش مستقل قائل باشيم؛ بلكه آنان مستقل از خدا هيچ ندارند و همه‌ي عظمت آنان و عشق و محبت ما به ايشان، ناشي از آن است كه انان در اوج معرفت، بندگي و عبوديت حضرت حق قرار دارند و مورد عنايت خاص پروردگار مي‌باشند.
بوسيدن ضريح امامان(عليهم السلام) و اولياي الهي، برخاسته از عشق و محبت نسبت به آنان است؛ همان گونه كه عاشق، هرچيزي را كه منتسب به معشوق است، مي‌بويد و مي‌بويد و به سينه مي‌چسباند.
براي زائر امام معصوم(ع)، خود سنگ و چوب ارزشي ندارد. بوسيدن ضريح و در و ديوار حرم، از آن جهت است كه منسوب به محبوبش؛ يعني، امام معصوم(ع) است.
به تصريح قرآن كريم، حضرت يعغوب، لباس يوسف را بر چشم خود نهاد و بينايي خود را بازيافت:
فَلَمَّا أَن جَاء الْبَشِيرُ أَلْقَاهُ عَلَى وَجْهِهِ فَارْتَدَّ بَصِيرًا قَالَ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ مِنَ اللّهِ مَا لاَ تَعْلَمُونَ ﴿۹۶﴾۱
پس چون مژده رسان آمد آن [پيراهن] را بر چهره او انداخت پس بينا گرديد گفت آيا به شما نگفتم كه بيشك من از [عنايت] خدا چيزهايى مي‌دانم كه شما نمي‌دانيد
(۹۶)
تبرك و استشفا به پيراهن يوسف، نمونه‌اي از تبرّك و استشفا به چيزي است كه به شكلي منسوب به اولياي الهي است.
بر اساس روايات معتبر نزد شيعه و سني، اصحاب پيامبر(ص) هنگام وضو گرفتن ايشان، هجوم مي‌آوردند تا هر كسي قطره‌اي از آب وضوي ايشان را به عنوان تبرك برگيرد؛ به گونه‌اي كه نمي گذاشتند قطره‌اي از آب وضوي پيامبر(ص) بر زمين بريزد و اگر به كسي چيزي نمي رسيد، از رطوب دست ديگري استفاده مي‌كرد.۲ اگر تبرّك جستن به قطرات آب، شرك و حرام بود، وظيفه‌ي آن حضرت نهي و بازداشتن اصحاب از اين عمل بود.
سيره‌ي اصحاب، تبرّك جستن به ظرف غذاي پيامبر(ص)، چاه‌هايي كه آن حضرت از آن آب نوشيده‌اند و… -چه در زمان حيات ايشان و چه بعد از رحلت ايشان- بوده است.۳
بنابراين بوسيدن و تبرك جستن، بدون اعتقاد به الوهيت يا ربوبيت (فاعليت استقلالي) شرك نيست. بر اساس داوري وهابيان – كه صرف بوسيدن و تبرك جستن به آثار الهي شرك و حرام است- پيامبر اكرم و اصحابشان و نيز يعغوب نبي و همه انسان‌ها-حتي خود وهابيان كه فرزندان خود را مي‌بوسند- مرتكب شرك و حرام شده‌اند!!
پي نوشت‌هاــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
- يوسف/آيه‌ي ۹۶.
- صحيح بخاري/ج۱/ص۳۳ و ج۷؛ مسند احمد/ج۴/ص۳۲۹ و ۳۳۰.
- صحيح بخاري/ج۳/ص۳۵؛ كتاب المغازي؛ فضائل اصحاب النبي/باب مناقب علي بن ابي طالب؛ صحيح مسلم/كتاب الجهاد السير/ح۱۳۲؛ صحيح مسلم/كتاب الحج/ح۳۲۳ و ۳۲۶؛ مسند احمد/ج۵/ص۶۸.
