نماز هاي روز عاشورا

تأثير نماز در تقويت روحيه و صبر انسان، و همچنين رفع نگراني‌ها و دلهره‌هاي رواني، واقعيتي است كه مورد تأييد صاحب نظران قرار گرفته است، كه به نمنه‌هايي از آن اشاره مي‌شود. دكتر «آلكسيس كارل» مي نويسد: نماز (نيايش) به ادمي نيرويي براي تحمل غم‌ها و مصائب مي‌بخشد، انسان را اميدوار مي‌سازد و قدرت ايستادگي و مقاومت در برابر حوادث مي‌دهد. «گاندي» پيشواي مصلح هند در جريان مبارزه با استعمار و تحمل رنج‌ها با كمك نماز، تجديد نيرو كرده و مي گفت: اگر كمك نماز نبود، خيلي پيش از اين بايد ديوانه مي‌شدم! «ديل كارنگي» مي‌نويسد: هر وقت تمام توان خود را در برابر نا ملايمات به كار برديم و تمام راه حل‌ها را آزموديم و نتيجه دلخواه به دستمان نيامد، در حالي كه امواج سهمگين يأس و نوميدي قلب و روحمان را مي‌آزارد، آنگاه دست نياز به نماز و به سوي خدا درزا كرده و از او ياري مي‌خواهيم.

به راستي، چرا ما قبل از اينكه دچار نا اميدي بشويم، چنين كاري نمي‌كنيم؟ و چرا هر روز با خواندن نماز و نيايش به درگاه خدا از او ياري نمي‌خواهيم؟!

«ژاك دِميش» قهرمان سنگين وزن بوكس جهان مي‌گويد كه هر شب قبل از اينكه به بستر برود، حتماً نماز و دعا مي‌خواند.

گرچه برخي از اشخاص براي برطرف كردن مشكلات يا فرار از اين مصائب و سختيها خود را به خواندن كتاب داستان مشغول مي‌كنند، يا به پارك و مسافرت مي روند و يا خود را با بازي‌هاي ساده و تفريحات سالم سرگرم مي‌سازند و يا با كسي كه به حرف‌هاي آنها گوش مي دهد، درد دل مي‌كنند، تا از فشار‌هاي رواني انان كاسته شود؛ چه بسا كه از ديدگاه روانشناسان اين فعاليت‌ها در كاهش اظطراي، مؤثر و اين كار‌ها نتيجه مثبت داشته باشد؛ اما مردان خدا از ناملايمات دنيا به اسباب دنيوي روي نمي‌آورند؛ بلكه به خدا، نماز و نيايش با او رو مي‌كنند كه كارسازتر است.^۱

آيةالله شيخ جعفر شوشتري(ره) در مورد نماز امام حسين(ع) در روز عاشورا بابي به نام «باب الصلاة» باز كرده است و مي‌نويسد: جميع ائمه(عليهم اسلام) اقمه‌ي صلاة نمودند، چنانكه در «زيارت جامعه» آمده است: «و أقمْتُمُ الصلوة»^۲؛ لكن از براي آن حضرت، خصوصيتي است كه در اقامه‌ي صلاة كه در آن روز، چند قسم به نماز به جا مي‌آورد:

يكي: نماز شب عاشورا و شب زنده‌داري تا صبح؛ كه از دشمن مهلت خواست آن شب را تا صبح به نماز و عبادت بپردازد.^۳

دوم: نماز ظهر؛ كه در آن روز به طريق نماز خوف به جاي آورد.^۴ به نحو خاصي كه غير از نماز در عسفان، ذات الرقاع و بطن النخلة است^۴ و نماز آن حضرت در روز عاشورا قصر^۶ بود؛ لكن براي بعض اصحاب، قصرالقصر بود كه پيش روي آن حضرت در بين نماز شهيد شدند.

سوم: نماز تاريخي و بي نظير امام حسين(ع) در حال مبارزه با دشمن؛ كه با تكبير، قرائت، قيام، قنوت، ركوع، سجود، تشهد، سلام و تعقيبات مخصوص انجام شد.

الحق نماز او به در بي‌نياز كرد

كز خون وضو گرفت و به مقتل نماز كرد

عشق از شه شهيد بياموز كانچه داشت

از جان و دل به درگه جانان نياز كرد

ساقي هرآنچه جام بلا داده‌اش به دست

دست از براي ساغر ديگر دراز كرد

بي‌نظير ترين نماز تاريخ

آخرين نماز امام حسين(ع) تكبيرة الإحرام، قيام، قرائت، ركوع، سجود، تشهد و سلام ويژه‌اي داشت، كه در تاريخ اسلام نظير ندارد؛ تكبيرة الإحرام آن را با فرو افتادن از ذوالجناح سرداد، و قيام را هنگام هجوم دشمن به خيام حرم بپا داشت، و قنوتش دعايي بود كه در آن حال مي‌خواند: «اللَّهُمَّ أَنْتَ مُتَعَالِي الْمَكَانِ عَظِيمُ الْجَبَرُوتِ شَدِيدُ الْمِحَالِ غَنِيٌّ عَنِ الْخَلائِقِ عَرِيضُ الْكِبْرِيَاءِ قَادِرٌ عَلَى مَا تَشَاءُ قَرِيبُ الرَّحْمَةِ صَادِقُ الْوَعْدِ سَابِغُ النِّعْمَةِ حَسَنُ الْبَلاءِ … أَدْعُوكَ مُحْتَاجاً وَ أَرْغَبُ إِلَيْكَ فَقِيرا وَ أَفْزَعُ إِلَيْكَ خَائِفا وَ أَبْكِي إِلَيْكَ مَكْرُوبا وَ أَسْتَعِينُ بِكَ ضَعِيفا وَ أَتَوَكَّلُ عَلَيْكَ كَافِيا احْكُمْ بَيْنَنَا وَ بَيْنَ قَوْمِنَا [بِالْحَقِ‏] فَإِنَّهُمْ غَرُّونَا وَ خَدَعُونَا وَ خَذَلُونَا وَ غَدَرُوا بِنَا وَ قَتَلُونَا وَ نَحْنُ عِتْرَةُ نَبِيِّكَ وَ وَلَدُ [وُلْدُ] حَبِيبِكَ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الَّذِي اصْطَفَيْتَهُ بِالرِّسَالَةِ وَ ائْتَمَنْتَهُ عَلَى وَحْيِكَ فَاجْعَلْ لَنَا مِنْ أَمْرِنَا فَرَجا وَ مَخْرَجا بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ .^۷

ركوع آن زماني بود كه تيري به قلب مقدسش اصابت كرد و در برابر معبود، قامت خم كرد تا تير را از پشت سرش بيرون بياورد  آخرين سجده خونين امام(ع) بر پيشاني نبود؛ بلكه وقتي نيزه‌ي «صالح بن وهب مزني» بر پهلوي آن حضرت اصابت كرد و امام گونه‌ي خود راست خود را روي تربت گرم كربلا نهاد، اين ذكر را از سوز دل بر زبان جاري كرد كه: «بسم الله و باللله و علي ملَّة رسول الله، الهي رضاً بقضائك تسليماً لأمركَ لا معبودَ سواكَ يا غياثَ المُستغيثينَ» و تشهد و سلامش با خروج و عروج روح بلند ملكوتي‌اش به شاخسار جنان همرا بود؛ ولي ديگر خود نتوانست سر از سجده بردارد. تا اينكه دشمن، سر مقدس آن حضرت را به اوج سنان بالا برد.

آن حضرت با تلاوت آيات سوره كهف  به عنوان تعقيب نماز، دشمن را تهديد به عقوبت فرمود كه: «أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَابَ الْكَهْفِ وَالرَّقِيمِ كَانُوا مِنْ آيَاتِنَا عَجَبًا»^۸ ؛ «آيا گمان كردي كه اصحاب كهف و رقيم از آيات و نشانه‌هاي عجيب ما بودند؟!»^۹

پي‌نوشت‌هاــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

منبع: ماهنامه مبلغان/معاونت تبليغ و آموزش‌هاي كاربردي حوزه‌هاي علميه/شماره ۱۷۱/ص۳۴تا۳۷.