سرمشق ما در زندگى، در معاشرت، در جهاد و در عبادت، پيشوايان معصومند.
نماز آنان نيز براى ما الگو است.
هر چه انسان خداشناستر باشد، عبادتش عمق بيشتر داشته و عاشقانهتر و عارفانهتر خواهد بود.
پيامبران و اولياء خدا، بخاطر عشقى كه به خدا داشتند، بيش از همه عبادت ميكردند. همواره به ياد خدا بودند، سجدههاى طولانى، ركوعهايى مستمر، نماز شبهايى همراه با گريه و دعاهايى از دل برخاسته داشتند.
دليل آنكه حضرت ابراهيم به مقام «دوستى خدا» رسيد و«خليل اللَّه» شد، سجدههاى طولانى او بود. «۱»
حضرت موسى، پس از هر نماز، سمت راست و چپ صورت خود را بر خاك مينهاد. «۲»
امام كاظم عليه السلام بعد از نماز صبح، سر به سجده ميگذاشت و تا پاسى از روز، در حال سجده بود. «۳»
امام سجاد عليه السلام در سجده به قدرى نام خدا را تكرار ميكرد و سجده را طول ميداد كه وقتى سر بلند ميكرد، بدنش خيس عرق بود. «۴» به آن حضرت از آن جهت «سجّاد» گفتهاند كه سجدههايى طولانى داشت و آثار سجده در پيشانى و مواضع سجودش آشكار بود. «۵»
حضرت على عليه السلام آن قدر ركوع طولانى داشت كه عرق، از ساق پاى او جارى ميشد. «۶»
پيامبر خدا، شيفته نماز بود و چنان دلبسته به آن بود كه براى رسيدن وقت نماز، لحظه شمارى ميكرد و چون وقتش ميرسيد، چنان بود كه گويا كسى را نميشناسد، و به نماز ميشتافت. «۷»
آن حضرت ميفرمود:
خداوند، نور چشم مرا در نماز قرار داده و آن را در نظرم محبوب ساخته است. انسان گرسنه و تشنه وقتى آب و غذا ميخورند، سير و سيراب ميشوند ولى من هرگز از نماز، سير نميشوم. «۸»
وقتى آن حضرت نماز ميخواند، دلش لرزان و هراسناك بود و از خوف خدا ميلرزيد. «۹»
رسول خدا، بخش عمدهاى از شب را به عبادت ميگذراند.
حضرت على عليه السلام در نماز، از خود بيخود ميشد و رنگ از چهرهاش ميپريد.
پيامبر صلى الله عليه و آله ميفرمود: من بهشت را براى شما ضمانت ميكنم، به شرط آنكه مرا با سجدههاى طولانى يارى نمائيد. «۱۰»
قرآن، سيماى ياران حضرت محمد صلى الله عليه و آله را چنين بيان ميكند:
«تراهم ركّعاً سجّداً يبتغون فضلًا من اللَّه و رضواناً سيماهم فى وجوههم من اثر السجود» «۱۱»
همراهان پيامبر را ميبينى كه اهل ركوع و سجودند، رحمت و رضاى خدا را ميطلبند، و اثر سجود بر سيمايشان آشكار است.
امام صادق عليه السلام جز بر خاك مزار امام حسين عليه السلام سجده نميكرد، و ميفرمود: سجده بر تربت حسين عليه السلام نورانيّتى دارد كه همه پردههاى مانع را پاره ميكند. «۱۲»
روشن است كه سجده بر تربت سيدالشهداء، الهام دهنده فداكارى در راه دين و جهاد و شهادت در راه خدا است و نمازگزار را با فرهنگ شهادت و مبارزه كه در كربلا جلوه كرد، آشنا ميسازد.
درباره نماز اولياء خدا و انسانهاى والا، نمونه بسيار است كه در اين خلاصه نميگنجد.
اميد است كه حالات معنوى آن پيشوايان، سرمشق ما باشد.
پي نوشتها______________________________
(۲). قصارالجمل
(۳). قصارالجمل
(۴). بحارالانوار، ج ۸۲ ص ۱۳۷
(۵). وسائل، ج ۴ ص ۹۷۷
(۶). بحارالانوار ۷ ج ۸۲ ص ۱۱۰
(۸). سنن النبى، ص ۲۶۹
(۹). سنن النبى، ص ۲۶۹
(۱۰). مستدرك وسائل، ج ۱ ص ۳۲۹
(۱۱). سوره فتح، آيه ۲۹