نكات تغذيه اي‌براي ماه مبارك رمضان
با چه غذايي افطار كنيم؟
در طب سنتي توصيه فراوان به مصرف آب گرم هنگام افطار (بعد از زمان طولاني خالي بودن معده) شده است چون اين عمل باعث گرم شدن معده مي‌شود. مصرف آب سرد هنگام افطار باعث سردي و انقباض معده مي‌شود. امروزه در طب سنتي مصرف آب سرد هنگام افطار باعث سردي و انقباض معده شده و مانع ترشح مناسب شيره هاي معده مي‌شود. امروزه در طب سنتي مصرف آب سرد و يخ را مضر مي‌دانند و بر اين عقيده‌اند كه آب سرد چربي مواد غذايي داخل معده را به صورت سفت و غير قابل جذب در مي‌آورد. اين چربي ها در ديواره سلول‌ها رسوب كرده، موجب پيدايش سلول هاي سرطاني در دراز مدت خواهد شد. استفاده از شربت هاي سنتي مثل خاكشير، تخم شربتي براي افراد سرد مزاج (بلغمي ها) و شربت سكنجبين براي افراد گرم مزاج(دموي‌ها) در ماه رمضان توصيه مي‌شود. شربت خاكشير حتي در سحر هم توصيه مي‌شود چون وقتي دانه ها در مجاورت آب قرار گيرند مي توانند چندين برابر وزن خود آب جذب كنند كرده و متورم شوند در نتيجه اين دانه ها آب زيادي را در بدن نگه داشته و به تدريج در بدن آن را آزاد مي‌كنند بنابراين براي رفع عطش هنگام روزه‌داري بسيار مفيد است. شربت سكنجبين هم رفع كننده عطش است و به خصوص اگر همراه خبار رنده شده نوشيده شود، براي دفع گرما نافع‌تر است.
از آن‌جا كه هنگام روزه‌داري بدن از ذخاير خود استفاده مي‌كند و سوخت و ساز و دفع مواد بيشتر است خون حالت اسيدي بيشتري مي‌گيرد بنابراين موادي كه به خون حالت قليايي بدهند مثل آب ميوه هاي طبيعي (به جز آب آلو، آب گوجه فرنگي و زرد آلو) و شير نيز در ماه رمضان نيز مفيد هستند. استفاده زياد از قند هاي ساده مثل شكر، زولبيا و باميه و… باعث افزايش ناگهاني قند خون و سردرد هنگام افطار مي‌شود و نوسان شديد قند خون به رگ هاي مغزي آسيب وارد مي‌كند. استفاده از غذاهاي ملين مثل حليم، آش، شير برنج و فرني بسيار مناسب است.
غذاي مناسب سحر
وعده سحر بسيار مهم است. حتي اگر به سبكي وعده صبحانه باشد نبايد حذف شود. سعي كنيد از خوردن غذاهاي خشك مثل كوكو و كتلت در سحر اجتناب كنيد چون در طول روز بسيار تشنه مي شويد. مصرف شير ولرم با خرما، انواع ميوه يا آب آن يك صبحانه مختصر بهترين اتخاب براي وعده سحر هستند. حتماً در سحر از ليموترش به همراه آب استفاده كنيد تا بوي بد دهان شما در طول روز از بين برود.
توصيه مي‌شود از غذاهاي چرب و سرخ شده كمتر استفاده كنيد زيرا اين غذاها سودازا هستند و در ماه رمضان كه بدن خود دچار خشكي مي‌شود اين خشكي را تشديد مي‌كنند. انواع نوشابه ها، آب ميوه‌ها، و بادمجان سرخ شده سودازا هستند. استفاده از شربت هاي گياهي مثل شربت گل سرخ و گل بنفشه به پاكسازي بدن كمك مي‌كنند.
نكته: به اعتقاد بسياري از اطباء انواع بيماري‌ها از غذاهاي زيادي كه از معده مي‌گذرد و تحليل نمي‌روند، سرچشمه مي‌گيرد و تنها راه درمان روزه است.
چند پيشنهاد براي آي رساني
۱- نوشيدن آب زياد هنگام سحر تأثيري در پيشگيري از تشنگي ندارد، زيرا در صورت نوشيدن آب بيش از حد نياز، بدن آب اضافي را دفع مي‌كند. پس، آب مورد نياز بدن بايد در فاصله ميان افطار تا سحر به تدريج و از طريق مصرف آب و ميوه هاي آب دار تأمين شود. ميوه هاي آب‌دار مانند هندوانه و خربزه نيز نقش مهمي در تأمين مايعات بدن دارند. و توصيه مي‌شود در فاصله افطار و سحر اين ميوه‌ها مصرف شوند. ديگر اين كه مصرف ليموترش نيز در پيشگيري از تشنگي و گرمازدگي مؤثر است.
۲- با فاصله يك ساعت بعد از افطار سعي كنيد ۸ ليوان آب و مايعات خنك را به مرور تا هنگام خواب بنوشيد و حتي‌الامكان از نوشيدن چاي، قهوه، و نوشابه‌ها، به دليل دارا بودن سطح بالايي از كافئين و شكر خودداري كنيد چراكه اين مايعات باعث از دست رفتن سريع‌تر آب بدن مي‌شود.
۳- برخي از مواد غذايي و شيريني هاي مصنوعي مانند زولبيا و باميه، غلظت مايعات بدن را افزايش مي‌دهند و در نتيجه روزه‌دار احساس تشنگي مي‌كند توصيه مي‌شود براي پيش گيري از افزايش غلظت مايعات بدن از قند‌هاي گياهي مانند خرما به جاي زولبيا و باميه استفاده شود.
۴- از ميوه هايي چون زردآلو و هلو استفاده كنيد، چرا كه اين ميوه‌ها به طور چشمگيري در كاهش درد و ناراحتي ناشي از اسيد معده كمك مي كنند و تا حدودي مواد معدني از دست رفته ناشي از تعريق را جبران خواهند كرد.
۵- جايگزين ممواد مغذي از دست رفته از طريق نوشيدن آب‌ميوه‌ها و مصر سبزيجات و ميوه‌هاي آب‌دار بسيار مفيد است. ميوه‌هايي چون مركبات و توت فرنگي كه مي‌توانند علاوه بر آب مواد ضروري چون كلسيم و فيبر، آهن، پتاسيم و ديگر مواد معدني و همچنين ويتامين‌هاي B1، C، B2 را تأمين كنند.
۶- خوردن چاي مخصوصاً چاي پررنگ، براي پس از سحري اشتباه است. افراد دقت كنند كه اين باور كه چاي پس از سحري مي‌تواند باعث رفع تشنگي شود درست نيست زيرا چاي دفع مكرر كليه را در بر دارد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
به نقل از: هفته نامه زن روز شماره۲۳۷۹
