عقيده، مسلك و مرام آنارشيسم ريشه اي قديمي دارد و برخاسته از واژه ي آنارشي (anarkia) به معناي بدون سرور، بدون حكومت است.
در اين جنبش و نظريه، هوادارن آن مخالف با هرگونه قدرت متمركز، دولت و حكومت هستند، بنياد آنارشيسم بر دشمني با دولت است، فوانين، حكومت و دولت را موجب بد بختي هاي اجتماع و مردم مي‌داند و بر اين اعتقاد است كه مردم خود قادر خواهند بود از راه همكاري و مساعدت با هم و با خود گرداني به نحو آزاد به اداره امور بپردازند زيرا تمامي حكومت هاي سياسي نه تنها مردم را فاسد و استثمار مي‌كنند، بلكه شخصيت انسان ها را نيز پايمال كرده و مانع پيشرفت و تكامل انسانند، پيشوايان آنارشيست را مي‌توان در چهار شخصيت زير خلاصه كرد :
پيشواي آنارشيسم جديد: پير ژوزف پرودون فرانسوي (اوايل قرن ۱۹) است كه به پدر مسلك آنارشيسم معروف مي‌باشد و خواهان تغيير دادن آرام جامعه بود.
پرودون از آنارشيست هاي فرد باور بود و با مالكيت مخالفتي نداشت تنها خواهان بهبود چگونگي بهبود چگونگي كسب و بهره برداري از آن بود.
از ديگر رهبران آنارشيسم لويي اگوست بلانكي فرانسوي است كه خواهان به چنگ آوردن قدرت با زور بود. بعد از بلانكي بايد به باكونين نام برد كه ادامه دهنده ي راه بلانكي بود.
آنارشيست ها به اتفاق مخالف شكل گيري هر نوع دولتي هستند حتي دموكراسي را نيز استبداد مي‌پندارند و مي‌گويند فرق آن با استبداد سلطنتي اين است كه اندكي مشكلات و معضلاتش كمتر است. «پرودون: مي‌گويد: دولت ها تازيانه ي خدايند.»
آنارشيست ها: به آنارشيست هاي بهبود خواه – كمونيست و فرد باور تقسيم مي‌شوند كه پيروان: پرودن، بلانكي و باكونين.
داريوش آشوري در دانشنامه سياسي «باكونين» را پدر آنارشيسم جديد معرفي كرده است در حالي كه در حقيقت بنيان گذار آنارشيسم جديد پرودن مي‌باشد.
منبع: فرهنگ تفسيري ايسم ها/ مهدي حاجي زاده/جامه دران
